Ах, красавица, душа-девица,
Полюби же ты меня!
 |
| Those were the days |
Hiển nhiên là như thế rồi.
Có điều nghe mãi một kiểu cũng nhàm. Mặt khác có một số bài hát Nga hay, nổi tiếng của Nga hoặc Ukraine, cũng được các ca sĩ nước ngoài trình diễn khá thành công.
Thời đại mới, cuộc sống mới có nhiều thay đổi. Nhu cầu thưởng thức ca nhạc bây giờ không còn bị giới hạn như ngày xưa, hoặc có những nhu cầu mới, từ những tầng lớp khán giả mới, vượt ra ngoài biên giới thông thường của nghệ thuật và âm nhạc.
Xin giới thiệu một số bản tình ca Nga một thời xa xưa đã từng rất quen thuộc, do một ca sĩ người Đức, Helene Fischer, trình bày.
Đầu tiên là bài "Tôi sinh ra ở Xi-bê-ri"*
Я родилась в Сибири
|
Tôi sinh ra ở Siberia
|
Я родилась в Сибири с упрямою душой,
И как меня ни били я выросла большой.
Был цвет черемух белый и белый гул пурги,
А я все песни пела под музыку тайги.
Припев:
День за днем, а за зимою лето давным-давно мне надоело это.
Куда же вы, куда уходите, года,
Мои непоторимые года?
День за днем, а за зимою лето уеду я отсюда, я уеду,
Да только вот беда, да, только в том беда, не денусь от себя я никуда.
|
Tôi sinh ra ở Siberi với tâm hồn ngang tàng
Tôi lớn lên như chưa từng bị thương tổn
Chỉ có hoa táo trắng và bão tuyết trắng
Những bài hát tôi hát đều theo điệu nhạc của rừng Taiga
Điệp khúc:
Ngày lại ngày, đông qua hè tới tôi đã chán ngấy từ lâu
Những năm tháng đã trôi đi đâu?
Những tháng năm không bao giờ lặp lại
Ngày lại ngày, đông qua hè tới tôi sẽ đi khỏi đây tôi sẽ đi
Đó chính là bi kịch, bi kịch là tôi sẽ chẳng đi đâu cả
|
I was born in Siberia
| |
Я родилась в Сибири с упрямою душой,
И как меня ни били я выросла большой.
Был цвет черемух белый и белый гул пурги,
А я все песни пела под музыку тайги.
Припев:
День за днем, а за зимою лето давным-давно мне надоело это.
Куда же вы, куда уходите, года, мои непоторимые года?
День за днем, а за зимою лето уеду я отсюда, я уеду,
Да только вот беда, да, только в том беда, не денусь от себя я никуда.
Я родилась в Сибири, в тайге над Ангарой
И тяжелее гири была мне жизнь порой.
Непросто и нескоро в крутом потоке дней,
Попасть сумела в город я с песнею своей.
Припев...
там у меня друзья
И там меня любили за то, что я есть я.
Там тишина и горы, и звезд полет во тьму
И, покидая город, я говорю ему:
Припев...
Я родилась в Сибири с упрямою душой,
И как меня ни били, я выросла такой...
|
I was born in Siberia with a stubborn soul,
And as I grew up I was not a big hit.
White was the color of bird-cherry and white hum snowstorm
And all the songs I sang to the music of the taiga.
Chorus:
Day after day, summer and winter, for long ago I got tired of it.
Where are you, where to go, the year my nepotorimye year?
Day after day, summer and winter, for I leave here, I'll leave
Yes, but the trouble is, yes, but the trouble is not going anywhere on my own I'm going nowhere.
I was born in Siberia, in the forest of the Angara
And heavier weights was my life at times.
It is not easy and not soon to steep stream days
Managed to get into the city with the song I own.
Chorus...
there I have friends
And there I was loved for who I am I am.
There's silence and the mountains, and stars flying in darkness
And leaving the city, I say to him:
Chorus...
I was born in Siberia with a stubborn soul,
And as I was not beaten, I have grown so ...
|
Bài thứ hai là Tình ca du mục**
Дорогой длинною
|
Tình ca du mục
|
Ехали на тройке с бубенцами,
А вдали мелькали огоньки.
Эх, когда бы мне теперь за Вами,
Душу бы развеять от тоски.
Да, выходит пели мы задаром,
Понапрасну ночь за ночью жгли.
Если мы покончили со старым,
Так и ночи эти отошли.
Дорогой длинною, да ночкой лунною,
Да с песней той, что вдаль летит звеня,
Да с той старинною, да семиструнною,
Что по ночам, так мучила меня.
Дорогой длинною, да ночкой лунною,
Да с песней той, что вдаль летит звеня,
Да с той старинною, да семиструнною,
Что по ночам, так мучила меня
Вдаль родную новыми путями,
Нам отныне ехать суждено.
Ехали на тройке с бубенцами
Да теперь проехали давно.
Ехали на тройке с бубенцами,
А вдали мелькали огоньки.
Эх, когда бы мне теперь за Вами,
Душу бы развеять от тоски.
Дорогой длинною, да ночкой лунною,
Да с песней той, что вдаль летит звеня,
Да с той старинною, да семиструнною,
Что по ночам, так мучила меня.
Дорогой длинною, да ночкой лунною,
Да с песней той, что вдаль летит звеня,
Да с той старинною, да семиструнною,
Что по ночам, так мучила меня.
|
Thảo nguyên bát ngát, mênh mông tận chân trời,
cỏ cây hoa lá, hương thơm tỏa ngát trời.
Tìm em năm tháng, thấy đâu hình bóng nàng.
Em thân yêu ơi, biết em giờ này nơi nao.
Nhắn giúp cho ta, chim ơi, nhắn giúp cho ta, mây ơi,
Thảo nguyên bát ngát đem dấu em ta nơi nào.
Dần theo dấu vết em đi
Tìm đâu cho thấy bóng em yêu,
tình yêu đốt cháy sẽ không bao giờ nguôi.
Tháng, tháng, năm, năm trôi qua
Gió tuyết mưa rơi, sương sa
Tình anh vẫn xanh, như lá cây, trong mùa xuân
Dù cho năm tháng, phôi pha, hình bóng nàng,
dù thời gian đã, xóa đi bao ước mộng.
Hàng mi đen láy, như nhung và nắng chiều,
Em thân yêu ơi, biết em.. giờ này.. nơi nao.
Nhắn ..giúp ..cho ta.. chim ơi.. nhắn giúp cho ta ..mây ơi,
Thảo nguyên bát ngát.. đem dấu em ta.. nơi nào.
Đàn ơi vang mãi.. câu ca,.. hoà lên ..khúc hát ..yêu thương
tinh yêu đốt cháy ..trong đêm, đêm.. dặm đường xa....
Tháng, tháng, năm, năm.. trôi qua,
Gió tuyết ..mưa rơi.. sương sa...
Tình anh vẫn xanh, như lá cây.. trong mùa xuân.....
|
Nếu bạn vẫn chưa thỏa mãn, vẫn còn luyến tiếc - vì có thể một chút "chất Nga" đã bị rơi rụng đi mất - hoặc tò mò muốn so sánh thì mời nghe lại Дорогой длинною trình bày bởi ca sĩ người Nga nổi tiếng Николай Басков:
Helene Fischer cũng hát lại một bài bằng tiếng Ukrainian của ca sĩ Ruslana. Đó là bài Wild Dance, được trình bày cùng với dàn hợp xướng Hồng quân (Ukraine?). Trong clip bài này bắt đầu từ 3:45.
Nếu đem so sánh về mặt "bốc lửa" thì có lẽ không được bằng lần biểu diễn của Ruslana tại cuộc thi hát Eurovision 2004 (hát lời tiếng Anh).
Và cuối cùng là bài hát nổi tiếng Kalinka
Калинка
|
Kalinka***
|
Ах, красавица, душа-девица,
Полюби же ты меня!
Ай-люли, люли, ай-люли, люли,
Полюби же ты меня!
Калинка, калинка, калинка моя!
В саду ягода, малинка малинка моя!
|
Ah, you beauty, pretty maiden,
Fall in love with me,
Oh-swing, sway, Oh-swing, sway,
Fall in love with me.
Little cranberry, cranberry, cranberry of mine!
In the garden (there is) a berry - little raspberry, raspberry of mine!
|
Bài này được Helene Fischer hát đi hát lại nhiều lần. Ví dụ như lần biểu diễn ở Berlin với đội múa trang phục kiểu Nga****:
Chú thích:
[*] "Я родилась в Сибири"="I was born in Siberia", originally do Маша Распутина hát (муз. А. Лукьянов, сл. Л. Дербенёв).
Helene Fischer, có tên theo tiếng Nga là Елена Петровна Фишер, cũng sinh ra tại một thành phố ở Siberia tên là Красноярск.
Tôi không nhớ bài này ngày xưa đã nghe bao giờ chưa. Chắc là chưa vì bây giờ nghe thấy hay một cách lạ thường!
[**] "Дорогой длинною"="Along the long street", also called "Those were the days".
[***] Thú thật là bây giờ xem lại lời dịch mới biết nội dung bài hát chính xác chứ còn ngày xưa thì mù tịt. Nghe cũng vỗ tay vỗ chân đen đét nhưng chẳng hiểu gì.
[****] Cá nhân tôi thích bản trình bày trong clip trước hơn.
2014/7/21
Bài này TN gợi ý, cũng do Helen hát, không liên quan gì tới tình ca Nga. Quá hay nên chèn tạm vào đây
Mời mọi người nghe lại "Tình ca du mục", v.v...
ReplyDeleteHôm nọ được TN cho nghe Kalinka "đã" quá nên tìm lại mấy bài hát Nga ngày xưa này. Để xem cảm nhận của mình bây giờ còn như ngày xưa không.
Sau bao nhiêu năm nghe lại thấy vẫn được. Nhưng chỉ nghe một hai lần là đủ...
VH thấy dàn Hợp xướng Hồng quân (Red Army Choir) toàn giọng tenor "khủng" cỡ Pavarotti và Placido Dômingo hay Andrea Bocelli ... Thời đó Hồng quân thật dễ thương ...không như Bạch vệ Putin thời nay ... He he he
DeleteMình cũng định nói là nước Nga ngày xưa đáng yêu hơn nước Nga bây giờ, hung hăng hiếu chiến...
DeleteNhưng lại nghĩ có khi là bây giờ thông tin đầy đủ hơn mình mới có cơ hội để nhìn nhận sự việc từ mọi khía cạnh. Chứ ngày xưa chỉ nghe và xem thông tin một chiều, báo đài viết gì, nói gì thì mình biết thế. Cả xã hội hoàn toàn có thể bị các phương tiện truyền thông thao túng về mặt tâm lý, nhận thức.
Nói vậy nhưng vẫn nhớ một thời đọc "Cây phong non trùm khăn đỏ". Vẫn nhớ cảnh tả anh chàng lái xe chui xuống dưới gầm xe để chữa xe hay để kê gỗ đá cho xe thoát lầy. Đang bò lổm ngổm ngẩng đầu lên thấy đôi ủng đứng bên đường tưởng là một bà già xin đi nhờ xe gắt gỏng ỏm tỏi để xua bà già "đi chỗ khác chơi". Lúc chui ra mới thấy hóa ra đó là một cô gái xinh đẹp...
Прекрасно ! Хелен Фищер :-)
ReplyDeleteHát hay quá :-)
Không ngờ VH lại mê dân ca Nga đến vậy.
ReplyDeletePhải nói thực lời của các bài dân ca Nga, người Việt mình không nghe thủng ... vì nó rất "dân gian" không giống với ngôn ngữ hiện đại. Bản thân người Nga khi yêu cầu họ chép lời hát cũng không ghi được mặc dù họ hát trơn tru cả bài.
Helene Fischer hát tiếng Nga có âm sắc của người nước ngoài! Không cứng như giọng Đức nhưng cũng không phải là thuần Nga.
Chính xác ra phải nói là "đã có một thời rất mê" anh Thành à!
DeleteVề tiếng Nga hay giọng Nga thì Hải không biết gì cả. May mà có các nguồn internet mới mượn về để nghe và xem. Nhưng hai bài "Tôi sinh ra ở Siberia" và "Wild dance" nhạc trữ tình mà nghe cũng vẫn hiện đại đấy ạ. Không thua gì nhạc "đồng quê" (country) của Anh, Mỹ.
Bài "Я родилась в Сибири", mới được sáng tác gần đây (khoảng năm 2000) nên nhiều người không biết. Маша Распутина là ca sĩ nổi từ thời đó, nay cũng đã "tạnh" rồi.
DeleteHelene sinh ở Kраснодар gần Biển Đen, gia đình có thể bị đày đi Siberia.
Hehe, chắc chữ я nhỏ mà anh NCT không đeo mục kỉnh lên nên đọc thành д rồi ;)
DeleteCái này thì Hải có thể nghe được từ trong clip #1. Trước khi hát bài này cô ta có hỏi khán giả, đố xem mọi người có ai biết cô ta sinh ra ở đâu không? Có người biết và trả lời. Cô ta sau đó cũng khẳng định là sinh ra ở Siberia, nước Nga, chính xác là tại Krasnoiarsk, um genauer zu sein. Sau đó tới 3 tuổi rưỡi thì cùng bố mẹ di cư sang Đức.
Cô ta có nói rằng lúc đó ở Nga bé quá, chẳng còn nhớ được gì cả. Điều mà cô còn nhớ lại được là những bài hát Nga mà bố mẹ vẫn thường hay hát cho cô nghe...
Vào thời chiến tranh lạnh thì Hải đã nghi ngay là cô này chắc lại là do KGB gài sang hoạt động tình báo ở Đức thôi ;)
Helen Fischer là ca sỹ Đức đã sống ở Siberia đến năm 4 tuổi thì cùng cha mẹ di dân qua Đức (1988) nên giọng hát Nga rất ... Chỉnh không cần Chuẩn ... :-)
DeleteNhững bài dân ca Nga lời và giai điệu đều quá đẹp : Tình yêu đôi lứa được đề cao trên hết không có tý sáo rỗng chính trị nào nên nó mới sống mãi ... Ca đoàn Red Army đi biểu diễn khắp thế giới qua cả Sydney Melbourne, cũng đông khán giả, những điệu múa dân gian Kalinka, Katiusha rất mạnh mẽ và rất trữ tình ....
Có lẽ các chiến sỹ hồng quân đánh giặc gan dạ vì có bóng dáng của các Cô gái ra bến sông gánh nước ... Hay các Trái dâu rừng chín mọng (Malinka - Kalinka) chờ họ ở hậu phương ... :-)
Жди Меня
... Любите же ты меня ...
Малика Моя ....
Bài I was born in Siberia cô Helen Fischer hát rất đạt khoẻ khoắn mạnh mẽ và trữ tình ... Bài Tình ca du mục cũng hay chỉ có bài Kalinka thì lại không bốc lửa và cao vút như các giọng ca của Red Army, có lẽ bài Kalinka đc sáng tác riêng cho giọng tenor nên giọng nữ hát bị ... Thua xa lắc :-)
DeleteỜ mình viết lại tên cô này nhưng không để ý nên viết cũng sai "Fisher" thiếu chữ C trong vần "sch" rất đặc trưng của bọn Đức (fischer = fisherman = Người câu cá). Chữa lại rồi, cảm ơn TN.
DeleteMà vừa tra lại cái tên Nga mỹ miều là Елена Петровна Фищер. Mình chịu không hiểu ở đâu ra cái chữ Петровна này?
Cô Helen hát Ave Maria của Schubert cũng tuyệt vời VH ơi
ReplyDeletehttp://youtu.be/IjmK2E_WJbw
Rất chính xác ... Helen Fischer có cả "tiếng" và "hình" ... Đẹp va mạnh như đội Đức vô địch xứng đáng năm nay .... :-)
DeleteHe he,
DeleteSửa lại thuật ngữ âm nhạc cho VH, TN: giọng nam cao trong opera được gọi là tenor, còn giọng nữ cao thì lại được gọi là soprano. Diva là dành cho nữ, còn nam lại được gọi là divo...
Helene đúng là sinh ở Krasnoyask, vì bị ảnh hưởng của MH 17 nên anh lôi về gần khu vực chiến sự, he he :)
Dear anh NCT (trích wikipedia)
ReplyDeleteA soprano is a type of classical female singing voice and has the highest vocal range of all voice types. The soprano's vocal range (using scientific pitch notation where middle C is written as "C4") is from approximately middle C (C4) = 261 Hz to "high A" (A5) =880 Hz in choral music, or to "soprano C" (C6, two octaves above middle C) =1046 Hz or higher in operatic music. In four-part chorale style harmony, the soprano takes the highest part, which usually encompasses the melody.[1]
Vậy là ở Krasnodar thì Soprano là "nam cao" còn ... Ở Krasnoyark thì nam cao lại là tenor còn soprano là ... Nam cao mặc váy ... Hì hì hì... Chiến sự ác liệt rùi :-)
Bài "Tôi sinh ra ở Xi-bê-ri" lời tiếng Anh lắm đoạn dịch lủng củng.
ReplyDeleteMình muốn dịch và thay bằng tiếng Việt cũng không được, đành chịu.
tolko vot beda, ot sebia ya nhe denus. nhi-kuda.
Bác nào giỏi "rút-xương vừa day vừa rứt" phóng tác dịch cho bà con mù chữ được nhờ thì mõ này biết ơn lắm lắm.
Nghe lại các bài hát Nga thật tuyệt với. Cảm ơn các em.
ReplyDeleteRut ski I a day dứt :-)
ReplyDeleteThử dịch một đoạn bài Tôi sinh ra ở Siberia
Я родилась в Сибири
Я родилась в Сибири с упрямою душой,
И как меня ни били я выросла большой.
Был цвет черемух белый и белый гул пурги,
А я все песни пела под музыку тайги.
Припев:
День за днем, а за зимою лето давным-давно мне надоело это.
Куда же вы, куда уходите, года, мои непоторимые года?
День за днем, а за зимою лето уеду я отсюда, я уеду,
Да только вот беда, да, только в том беда, не денусь от себя я никуда.
Я родилась в Сибири, в тайге над Ангарой
И тяжелее гири была мне жизнь порой.
Непросто и нескоро в крутом потоке дней,
Попасть сумела в город я с песнею своей.
Припев:
День за днем, а за зимою лето давным-давно мне надоело это.
Куда же вы, куда уходите, года, мои непоторимые года?
День за днем, а за зимою лето уеду я отсюда, я уеду,
Да только вот беда, да, только в том беда, не денусь от себя я никуда.
там у меня друзья
И там меня любили за то, что я есть я.
Там тишина и горы, и звезд полет во тьму
И, покидая город, я говорю ему:
Припев:
День за днем, а за зимою лето давным-давно мне надоело это.
Куда же вы, куда уходите, года, мои непоторимые года?
День за днем, а за зимою лето уеду я отсюда, я уеду,
Да только вот беда, да, только в том беда, не денусь от себя я никуда.
Я родилась в Сибири с упрямою душой,
И как меня ни били, я выросла такой...
dịch thô:
Tôi sinh ra ở Siberi với tâm hồn ngang tàng
Tôi lớn lên như chưa từng bị thương tổn
Chỉ có hoa táo trắng và bão tuyết trắng
Những bài hát tôi hát đều theo điệu nhạc của rừng Taiga
Ngày lại ngày, đông qua hè tới tôi đã chán ngấy từ lâu
Những năm tháng đã trôi đi đâu ? Những tháng năm không bao giờ lặp lại
Ngày lại ngày, đông qua hè tới tôi sẽ đi khỏi đây tôi sẽ đi
Đó chính là bi kịch, bi kịch là tôi sẽ chẳng đi đâu cả
...
Dịch thoát:
Bí quá ....
Mình đã nghĩ là sẽ không ai hơi đâu mà động tay vào...
ReplyDeleteĐọc lên nghe rõ ràng, mạch lạc rồi, cảm ơn TN!
Không dịch ra những kẻ như mình cứ đoán mò. Hiểu lơ tơ mơ, sai mà không biết.
Dịch lời bài hát nói chung là không dễ và có lẽ là cũng mất thời gian. Hôm trước nhân ngày 14/7, mình pót một bài hát cũ của Pháp ngày xưa hay nghe (chắc ít người đề ý nên hôm nay mình lại bê ra: http://blog.ichuvanan.org/2014/07/mot-bai-tinh-ca-phap-cu-ky.html).
DeleteĐọc lại lời dịch của Phạm Duy mà các ca sĩ trong Nam hay hát, đem so với bản chính mới biết là để dịch hát cho xuôi tai thì một số câu, một số ý đã bị rơi rụng, thay đổi.
Xem lời bài hát và phát âm của ca sỹ H Fischer thấy quá chuẩn VH ạ ...
DeleteDịch lời bài hát sao cho dễ hát và đúng nghĩa là khó vô cùng đại đa số các bài hát dịch lời chỉ còn giữ 1 hoặc hai câu đúng nghĩa thôi còn lại là các nghệ sỹ ... Bịa trên 90 %
Ví dụ Biết ra sao ngày sau - Qui sera sera
Trở về Suriento - come back to Suriento
Đồng xanh - Green field
Những mùa nắng đj - Season in the sun ...
Là những bài có tựa đề rất đúng nhưng nội dung thì ... Tuỳ hứng ngựa ô :-) ho ho :-)
Mấy bài nhạc xanh, nhạc trẻ này hồi xưa nghe rất lai láng. "Que sera sera" chứ. Hồi đó có biết chữ nghĩa gì đâu nghe lời và nhạc thấy rất hợp, rất hay.
DeleteHình như anh Nhạc Của Tui đã có một bài rất thú vị về "Đồng xanh là chốn xưa" rồi...
Hôm nay nghe 1 cô gái trẻ hát bài Người Con Gái Sông La trên tv, ở Nhà Hát Lớn, giọng hát của cô giống hệt như Thu Hiền năm xưa đã khiến em vô cùng xúc động nước mắt trào dâng! Khi nghe mấy bài hát Nga này em cũng có mức độ xúc động vô cùng như vậy, nhưng có khác ở chỗ, nước mắt không trào dâng mà em lại muốn hát vang theo bài hát. Đặc biệt là bài " Tình Ca Du Mục", em muốn hát với lời Việt năm xưa, lời vẫn được lưu truyền trong giới yêu nhạc, nhưng vì lời Việt quen thuộc "Tình ca du mục" này không rõ tác giả, nên không thể sử dụng trong các chương trình chính thức. Bài Tình Ca Du Mục này thì có lẽ dân đàn hát ai cũng thuộc!
ReplyDeleteMình vừa bổ sung lời Việt cho bài "Tình ca du mục" rồi. Chắc đó là bản mà Minh đã nhắc tới...
DeleteVâng ạ! Lời Việt này hay tuyệt và lưu truyền trong giói yêu nhạc từ ngày xưa! Nhưng không rõ ai là tác giả nên không được sử dụng trong các chương trình chính thức!
ReplyDelete