Dân ca Nga phải do ca sĩ người Nga trình bày mới thực sự hay, phải không các bạn? Chẳng hạn như "Tình ca du mục" (Dorogoi dlinnoyu) phải nghe Baskov hát mới thấy và cảm nhận được hết chất Nga của bài hát này.
Hiển nhiên là như thế rồi.
Có điều nghe mãi một kiểu cũng nhàm. Mặt khác có một số bài hát Nga hay, nổi tiếng của Nga hoặc Ukraine, cũng được các ca sĩ nước ngoài trình diễn khá thành công.
Đang tán phét cùng mấy tay bạn học thời phổ thông thì một bạn gái cùng lớp xen vào: "Không hỉu gì...". Suýt nữa tôi buột miệng bảo: "Để chốc nữa tớ thì thầm vào tai giải thích cho."
Mới chỉ nghĩ trong đầu như vậy chứ chưa nói ra. Và tôi cũng nhớ ngay tới một câu chuyện xảy ra cách đây cũng lâu rồi. Tuy rằng không phải thời tuổi teen nhưng đại khái cũng ở tình trạng gần giống như thế.
Lâu không thấy iCVA có thêm bài mới. Hôm nay tự nhiên thấy bài "В последний раз" nổi lên trong số những bài được đọc nhiều nhất trong tuần. Không biết ai đăng lên iCVA, chắc cũng phải từ lâu lắm rồi.
Nghe lại thấy rất quen thuộc. Hóa ra đây là một bài hát Phương Tây nữa đã được Nga hóa một cách rất thành công.
Bài hát này vốn là một bài do nhạc sĩ, ca sĩ José Luis Perales viết từ những năm 70s. Nguyên bản tiếng Tây Ban Nha đầu tiên được biết tới dưới cái tên: "Por que te vas" (Vì Anh bỏ đi - Because You Are Leaving) do ca sĩ Jeannette trình bày.
Đăng bài thơ bạn HH dịch và gửi tặng lên đây để chia sẻ với những nguời có hoàn cảnh tuơng tự hoặc gần như tuơng tự: những cặp bạn bè / người yêu bằng hoặc chỉ hơn kém nhau một hai tuổi. Đại loại như anh Hai Dô chẳng hạn.
Đó là một ngày thu năm 1993, tôi đang rẽ vào cửa hiệu ở Matxcova thì nghe thấy bài hát lạ phát ra từ catxet của cô bán hàng. Bài hát có giai điệu chậm và rất buồn cứ cuốn hút tôi khiến tôi không thể rời bước và tôi được biết đến cảm giác thế nào là “sững người”. Tôi quanh quẩn ở cửa hàng và hỏi cô bán hàng xem có biết gì thêm về bài hát nhưng chỉ nhận được câu trả lời là không. Cô bán hàng cũng biết ý tôi bật đi lại bài hát đó vài lần, khiến tôi không thể rời xa quầy hàng và gần như thuộc lòng giai điệu. Hồi đó nhóm Mirage rất nổi nên hầu hết bài hát giọng nữ đều quy về nhóm Mirage, nhưng bài này có một giai điệu và cách trình bày khác hẳn. Giọng hát như ma mị, thống thiết kể về nỗi buồn mênh mang. Tôi cũng không thể hiểu rõ nội dung bài hát qua một vài lần nghe, chỉ biết rằng nó nói về một cuộc chia li rất đau khổ.
Tới năm 1997 tôi mới được nghe lại bài này trên truyền hình và biết tới ca sĩ xinh đẹp của thành Len – Tanya Bulanova và bài hát "Не плачь" đã trở thành bài ca của giới trẻ Nga hồi đấy. Ca sĩ Bulanova cũng nổi tiếng về những bài hát buồn như bài ru con "Колыбельная - Спи мой мальчик", mà phần lớn phụ nữ Nga nghe bài này đều không cầm được nước mắt mặc dù nội dung bài hát lại rất lạc quan.
Tất nhiên nữ ca sĩ này có nhiều bài hát “máu lửa” disco hồi những năm 19xx, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là những bài ca buồn, nghe xong mà cứ thấy sao cái giọng nó lại buồn đến thế, day dứt đến thế. Người ta nghe âm điệu của bài hát và giọng của ca sĩ Bulanova hòa quyện vào nhau mà chẳng cần để ý tới nội dung văn thơ của bài hát thế nào. Tới trước khi viết bài này tôi mới ngồi dịch lại lời bài hát sang tiếng Việt, mới thấy lời bài hát rất hay và cũng là đặc trưng chung của các bài hát Nga so với lời của các bài hát tiếng Anh
Đừng khóc
Đừng khóc, chỉ còn một đêm chúng ta với nhau. Chỉ còn một lần nữa thôi anh là của em Chỉ còn lần cuối cặp mắt anh nhìn mắt em và bỗng nhiên những giọt nước mắt rơi trên tay em và ngày mai chỉ còn lại một mình vắng anh Đừng khóc. Số phận không cho chúng ta đến với nhau. Sao trước kia em ở đâu mà không gặp anh sớm? Thật là muộn màng gặp anh nhưng em biết bây giờ em là của anh và muốn kêu lên Ngày mai em sẽ ghìm giữ trong lòng nhưng hôm nay em là của anh lần cuối. Hãy hiểu cho em, bây giờ em không thể không nghĩ đến anh Bản thân em cũng không biết tại sao lại cho phép mình như vậy Để cho anh lấy mất tình yêu của mình vào thời khắc em nhìn thấy anh và gât đầu đồng ý Nhưng anh hãy hiểu cho em là em yêu anh đến nhường nào Anh hãy hiểu em tưởng tượng ra anh ở mọi nơi anh đã qua Em viết thơ tặng anh trên những trang giấy Và nếu em sẽ gặp anh giữa đám đông, anh sẽ không thể thoát khỏi tay em Em sẽ cuỗm anh ra khỏi mọi người và lúc đó anh sẽ là của em mãi mãi.
(Trong clip này có lời Nga và thu live ở sân vận động)
Ví dụ so bài "Не плачь" với bài "Without You", ta thấy “yêu” của phụ nữ Nga mạnh mẽ hơn. Tình yêu ở đây từ cái nhìn đầu tiên, đó là sự cộng hưởng mà chẳng cần lý do gì cả. Chắc người đàn ông trong bài hát này đã có gia đình và cuộc chia tay là vĩnh viễn, nhưng cô gái sẵn sàng hiến dâng, sẵn sàng làm mọi chuyện để chứng tỏ tình yêu của mình.
Câu chuyện tiếp theo kể về tình sử của nữ ca sĩ.Tatiana Bulanova sinh năm 1969, được theo học
nhạc từ nhỏ. Lớn lên cô tham gia ban nhạc Летний сад và lấy chồng Николаем Тагриным - người lãnh đạo của
ban nhạc. Cuộc sống tưởng chừng như hoàn hảo khi họ có con trai và sự nghiệp
của Bulanova thăng hoa cùng ban nhạc và đoạt vô số danh hiệu như Nghệ sĩ ưu tú “Заслуженный артист Российской
Федерации”. Nhưng cuộc sống với anh chồng già đầy ghen tuông đã trở thành
địa ngục với Tanya. Cô li dị và gần như ngay sau đó vơ được chàng “phi công trẻ
hơn 6 tuổi” – cầu thủ bóng đá đội Zenit St. Pêterburg – Radimov Vladislav. Nếu
ai theo dõi bóng đá Nga đều biết tiền vệ hộ công Radimov trước chơi cho CSKA
Moscow từ năm 1992, sau đã vào đội tuyển Nga và thi đấu không thành công tại
EURO 1996. Sau đó anh chuyển sang đá cho
Real Zaragoza … và tới năm 2002 quay lại thành phố quê hương Sant Peterburg đá
cho đội Zenit.
Bài ca "Не плачь"càng nổi tiếng hơn vì sau mỗi lần đội
Zenit thua tại Champion League, ca sĩ Bulanova lại hát cho toàn đội “ngừng khóc”
và trận sau họ lại chiến thắng. Người ta đồn rằng tại EURO 2012 vừa rồi, nếu đội tuyển Nga mà
thua ngay trận thứ hai với Balan (thực tế hòa 1 – 1) thì sẽ mời ngay Bulanova
tới vì trong thành phần đội tuyển Nga có tới 7 – 8 cầu thủ Zenit. Lúc đó ca
khúc "Не
плачь" mầu nhiệm sẽ mang tới may mắn cho trận cuối cùng gặp Hy lạp
và đội tuyển Nga sẽ đi tiếp chứ không thua tức tưởi (0 – 1) phải xách va li về
nước.
Nhân tiện đây cũng chúc mừng đội tuyển Nga của HLV Capello
đã có trận thắng thứ 2 tại Israel 4 – 0 và giữ vững ngôi đầu bảng trong vòng
đấu loại World Cup 2014.
Tatiana Bulanova cũng được bầu là “Người Phụ Nữ Nga” năm
2011.
Đây là một trong những bài hát Nga của những năm 80 "vang bóng một thời" và cũng là một trong những lý do thúc đẩy tôi duy trì vốn tiếng Nga hết sức khiêm tốn của mình. (Ngày xưa đâu có Google Translate và YouTube!).
Lúc tôi đi làm thì mới nhận ra vốn tiếng Nga của mình
chẳng dùng được vào việc gì, ngoài việc thỉnh thỏang khoe mẽ với mấy em
học ĐH Ngoại ngữ, khoa Nga (là mình cũng bập bõm vài câu). Thời đó
Hồi nhỏ tôi rất thích đọc truyện Nga và nói chung tôi rất mê văn học Nga. Có lẽ cũng là điều tự nhiên vì ngày xưa ở ta chỉ có truyện Nga, truyện Trung Quốc và văn học cổ điển thế giới (Anh, Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha, ...) là được phát hành rộng rãi.
Cùng với truyện Nga là phim Nga. Một trong các phim Nga mà hồi nhỏ tôi xem rất mê
Lẽ ra tôi chưa "xuất tủ" bài này, nhưng vì thằng bạn cùng lớp khích bác quá nên phải "nghĩa lộ" chiêu thức. Mong ACE đừng học lỏm nhé! "Tuổi thơ nào... khó mấy ai?".
Câu chuyện sau đây tôi kể, dám chắc là không ai biết mặc dù nội dung về một ca khúc mà dám chắc là ai cũng biết.
